Als ontwikkelingswerker en zendeling heb je je vrije tijd hard NODIG, maar helaas… Terug naar huis gaan is niet altijd de oplossing. Voordat je het weet ben je hard aan het werk in je thuisland en nogmaals … heb je geen tijd om je te focussen op je doelen voor de komende tijd, heb je geen tijd gehad om te werken aan eventuele problemen waarmee je het afgelopen jaar werd geconfronteerd, laat staan de broodnodige rust. Er is dus een behoorlijke kans om op te branden en het op te geven … en dat is NIET wat we je willen laten “overkomen”.
Jij bent waardevol voor ons.
Het probleem:
Helaas verlaat elk jaar ongeveer 5,1% van de zendelingen het veld. Dit is een probleem, omdat het verlies van zendelingen betekent dat het potentieel voor een diepe en zinvolle bediening van mensen verloren gaat, wat vaak juist langdurige inzet vereist. Het kan ook betekenen dat je een christelijke representatie volledig verliest in een gebied waar het christendom zeldzaam of zelfs volledig afwezig is. Bovendien vertrekt van de 5,1% van de zendelingen die elk jaar het veld verlaten, ongeveer 71% om vermijdbare redenen. Uit een onderzoek onder 40.000 zendelingen en 600 zendingsinstanties bleek dat 43 procent van de zendelingen hun langdurige inzet voor hun vakgebied niet redt.
Ze komen naar huis en stoppen…..
Dat percentage komt overeen met 17.200 zendelingen die het veld hebben verlaten. Dat zijn 17.200 moeilijke e-mails aan supporters. Dat zijn 17.200 mensen die op zoek zijn naar een nieuwe baan. En dat zijn 17.200 zendings- kansen die vacant zijn.
Enkele redenen voor het probleem:
Volgens veel bronnen zijn enkele belangrijke redenen (onder andere) kwesties als cultuurschok, burn-out, onvervulde verwachtingen, conflicten, gebrek aan financiën en gebrek aan roeping…. Helaas kunnen we niet elk probleem oplossen, maar we willen graag werken aan één van de redenen waarom zendelingen het veld verlaten: Burn-out.
Waarom branden ze op?
Sociaal
Je kunt geen ontwikkelingswerker of zendeling zijn zonder betrokken te zijn bij mensen, en dat is een bron van burn-out. De ‘probleemmensen’ hebben veel meer van uw aandacht nodig dan de ‘prettige mensen’. Als resultaat begin je zelfs goede mensen als probleemmensen te zien. Je hoort beleefd, tactvol en zorgzaam te zijn, zodat je het gevoel kunt krijgen dat je de teleurstelling en frustratie die je van binnen voelt, niet kunt uiten. Je lacht en maakt een ontwijkende opmerking in plaats van je gevoelens te uiten. In plaats van een “dankjewel” te krijgen van iemand die je hebt geholpen, krijg je argwaan. Er zijn locals die je echt leuk vindt, maar je aarzelt om te dicht bij hen te komen omdat je weet dat je binnenkort naar je thuisland zult terugkeren. Het is gemakkelijker om geen hechte relatie tot stand te brengen dan er een te creëren en deze dan binnen een paar maanden te verbreken.
Systeem
Je werkomgeving kan een bron van burn-out zijn. Die taalschool was zo frustrerend. Toen je op het veld aankwam, leek dat nog overweldigender. Zoveel mensen om te leren kennen, zoveel te doen en zo weinig tijd om het te doen. Je deed Gods werk en er was zo’n behoefte dat er geen tijd was voor pauzes of vakanties. Je collega’s hadden projecten die ze probeerden te financieren, en je wist dat ze geld van dezelfde mensen vroegen. Je directeur moest een aanmoediging zijn, maar hij kreeg zoveel kritiek, en elk compliment leek te eindigen met “maar …” Er waren plannen, beleid en procedures. Er was zoveel administratieve rompslomp voordat je een project kon starten, gevolgd door voortgangsrapporten terwijl je probeerde zendeling of ontwikkelingswerker te zijn en daarna nog meer rapporten en nog meer papier…..zucht.
Je zelf
Mogelijk ben je zelf een bron van burn-out. Als je geen zelfvertrouwen hebt of een laag zelfbeeld hebt, ben je een kandidaat voor burn-out. Als je niet assertief bent, onderdanig, passief of angstig bent en jezelf de schuld geeft van een mislukking, ben je een kandidaat. Als je behoefte aan prestatie, goedkeuring en genegenheid te hoog is, ben je een kandidaat. Als je ongeduldig en prikkelbaar bent en niet weet hoe je met woede en conflicten om moet gaan, ben je een kandidaat voor een burn-out.
Kan een burn-out worden behandeld?
Ja, mits op tijd opgepakt! Zendelingen en ontwikkelingswerkers die zo ver opgebrand zijn dat ze het veld daadwerkelijk verlaten, zullen waarschijnlijk niet terugkeren. Zulke mensen kunnen herstellen van hun burn-out, maar gaan meestal over op een ander soort werk en dat is dan geen zendingswerk meer. Daarom is het belangrijk om een burn-out zo snel mogelijk op te sporen en maatregelen te nemen om te voorkomen dat deze erger wordt. Als een burn-out al opkomend is, weet je waarschijnlijk dat je aan het opbranden bent, maar je merkt het waarschijnlijk niet in de vroege stadia. Het beste systeem voor vroegtijdige waarschuwing ben je niet zelf, maar dat zijn anderen die bereid zijn om symptomen van burn-out bij je aan te wijzen. Natuurlijk ben jij hun beste systeem voor vroege detectie, dus controleer elkaar regelmatig en houdt contact!
Is een burn-out te voorkomen?
Ja! Je kunt veel dingen doen om een burn-out te voorkomen. Hieronder volgen enkele suggesties:
● Stel realistische doelen. Stel specifieke doelen, zodat je weet wanneer je ze hebt bereikt. Natuurlijk wil je de wereld redden, maar je gaat het niet alleen doen. (Ook daarom werken wij samen met meerdere organisaties die ook ons weer ondersteunen)
● Raak niet in een sleur. Varieer de manier waarop je dingen doet, zodat ze geen routine worden.
● Neem pauzes. Dit omvat verschillende soorten pauzes: (1) Koffiepauzes – ’s ochtends en’ s middags. (2) Lunch – werk niet gedurende die tijd; verlaat het kantoor/ het veld. (3) Eén dag per week – je weet wel… zondagsrust…; verlaat de stad als het moet. (4) Vakanties – neem ze. Misschien herken je je hierin: je hebt dit jaar niet de mogelijkheid, het komt niet goed uit, en dat jaar na jaar na jaar…
● Vat de dingen niet persoonlijk op. Je bent niet verantwoordelijk voor alles wat er mis gaat.
● Laat je werk op het werk. Als je thuiskomt bij je gezin, geniet er dan van.
● Leer om jezelf te lachen. Je bent niet onmisbaar, en soms gaan dingen op een grappige manier leuk fout.
● Zorg voor een steungroep / thuisfront. Je hebt iemand nodig die je aanmoedigt en als spiegel fungeert, zodat je realistisch naar jezelf kunt kijken.
● Leef een eigen leven. Heb een hobby of activiteit die je gewoon leuk vindt om regelmatig te doen.
● Van klus veranderen. Als al het andere faalt, vraag dan om een andere opdracht in je missie. Nee, we kunnen niet alle zendelingen redden die helaas hun baan opgeven en naar huis gaan. We zouden willen dat we het konden, maar we kunnen het niet. Maar… als je kijkt naar de manieren die hierboven zijn genoemd, hoe je kunt voorkomen dat een zendeling opgebrand raakt…. Zien we een ander groot probleem. Een van de dingen die ze MOETEN doen is …:
● Vakanties
Maar helaas … veel van de zendelingen gaan niet op vakantie. Het komt nu eenmaal dit jaar niet uit en dat jaar daarop eigenlijk ook niet, je gaat door jaar na jaar … Dit gebeurt te vaak. Daar zijn een aantal redenen voor. Maar voordat we daarop ingaan, willen we graag wijzen op een enorm probleem … wat doen zendelingen als ze wel tijd vrijmaken om naar huis gaan of verlof te nemen?
Wat doen zendelingen / ontwikkelingswerkers als ze al op verlof gaan?
Als zendelingen op verlof gaan zijn ze vaak weer aan het werk.. alleen op een andere locatie… Om wat voorbeelden te noemen:
Onderwijs.
Soms is het voor zendelingen nuttig om een tijdje naar “huis” te gaan om verder te studeren. Er zijn problemen op het veld gerezen en het zou hun bediening goed doen om wat tijd vrij te maken voor wat verdere studies. Dit is een van dezelfde redenen waarom predikanten en universitair docenten sabbaticals nemen.
Verbinding met familie en vrienden
Een van de moeilijkste aspecten van het zendingswerk is de scheiding van je oude sociale omgeving. Naast de taal- en cultuurverschillen is dit de belangrijkste factor die zendelingen onderscheidt van predikanten en andere fulltime christelijke werkers die in hun eigen land wonen.
Rapporteren aan de zendende gemeentes en je (financiële) supporters
Zendelingen zijn vaak verantwoording verschuldigd aan hun thuisgemeente en degenen die hen hebben uitgezonden, minder aan hun zendingsorganisaties (ook al zijn ze ook belangrijk). Het is essentieel om face-to-face tijd te hebben met die kerken en mensen die je af en toe steunen om die relaties te vernieuwen en te behouden. Behalve het vernieuwen van relaties, zijn zendingsbezoeken aan kerken en andere zendelingen geweldige gelegenheden om de mensen thuis te bemoedigen met verhalen over wat God aan het doen is in het zendingsveld! Er gaat niets boven het rechtstreeks horen van de betrokken persoon.
Werving
De term die momenteel populair is, is “mobilisatie”, maar we houden eerder van “rekrutering”. De term ‘mobilisatie’ is breder dan rekrutering, omdat het ook inhoudt dat mensen worden aangemoedigd om te bidden voor, te geven aan en te rekruteren voor missies, evenals het bereiken van internationale studenten en andere immigranten in de lokale omgeving.
Financiële steun
Zendelingen gaan vaak, althans gedeeltelijk, op thuisbezoek omdat ze meer geld nodig hebben. Zendelingen hebben om veel verschillende redenen meer steun nodig. Soms is de economie slecht en gaan de giften achteruit. Soms gaan trouwe oudere supporters naar Gods huis om bij de Heer te zijn. Soms nemen de behoeften van zendelingen toe als er een verandering van bediening is of als er kinderen aan het gezin wordt toegevoegd. En soms besluiten kerken dat lange termijn zendelingen niet kosteneffectief of strategisch zijn, en laten ze je helemaal vallen… Om al deze redenen en meer kan het financiële ondersteuningsniveau van een zendeling te laag worden en moeten ze het weer oppakken. Als de steun erg laag is, komen de zendelingen misschien te vroeg naar huis.
Rust en vernieuwing / verlof.
En tenslotte…. Er is rust en vernieuwing nodig… als de (vaak zo gevoelde) verplichte bezoeken aan vrienden achter de rug zijn, presentaties aan hun thuiskerk zijn gedaan, wervingsbijeenkomsten afgerond zijn, financiën (hopelijk) weer werden geregeld…. Pas dan is er soms de tijd om zelf wat rust te nemen … als er tijd over is … en heel vaak … is die er niet …
Het woord “verlof” geeft het idee van rust. De tijd nemen om uit te rusten en bij te komen, is een zeer geldige reden voor een verlof. Naast de aanvankelijke cultuurschok van een verblijf in het buitenland, is er een bepaald niveau van cultuurstress welke nooit weggaat. Dag in dag uit leven in een cultuur met andere waarden, overtuigingen en taal dan de eigen taal, kan een zekere mate van stress veroorzaken. Je hebt altijd mensen om je heen die je net niet volledig identificeren of begrijpen. Mensen kijken altijd naar je en geven graag advies over wat je wel en niet moet doen op het gebied van kleding, het huishouden en gezinsplanning. Het kan dus voor zendelingen en ontwikkelingswerkers erg nuttig zijn om zich af en toe volledig uit hun gastcultuur te verwijderen.
Waarom nemen veel zendelingen niet de benodigde tijd voor rust en vernieuwing?
Er zijn een aantal redenen:
- De eisen bij het “verlof” naar huis zijn ENORM. In de (vaak) drie (of minder) weken dat ze wel weer “naar huis” gaan, worden ze overspoeld met (min of meer verplichte) taken. (zie hierboven), Maar ze hebben wel de tijd nodig om wat rust te krijgen en (als het op het zendingsveld NIET goed ging: wat tijd om te focussen op wat er mis ging, hoe dit in de toekomst te voorkomen en hoe om te gaan met alle stress) waar ze het (bijvoorbeeld) afgelopen jaar mee te maken hebben gehad, dus ook al nemen ze vrijaf: ze zijn het niet … dus blijven ze soms liever waar ze zijn….
- Hun zendende kerk ziet vakantie niet als noodzakelijk of nodig … Je bent op zendingsreis in een fijn en warm land, dat is toch wel vakantie? (Nee dat is het niet). We betalen je om voor de Heer te werken, het is al een hobby … (nee, dat is het niet) En soms stopt de zendende gemeente met betalen als je verlof op neemt. Want vakantie is niet noodzakelijk, dus daar betalen we jou niet voor. (ja, dat gebeurt… we komen het te vaak tegen)
- De zendeling zelf gebruikt dezelfde (valse) redenen die de uitzendende kerk gebruikt … Het is een hobby, het is al een soort vakantie, God komt misschien vandaag terug, dus laten we doorgaan met werken, de behoefte is ENORM, dus ik kan niet stoppen …
- Verlof kost geld, en ze moeten hun geld besteden aan het zendingsveld, en niet aan een soort vakantie.
Bronnen:
- Why Missionaries Leave the Field Prematurely, Savanna Schneider, 2018 The Center for Missionary Mobilization and Retention
- Taylor, William D. Too Valuable to Lose: Exploring the Causes and Cures of Missionary attrition. Pasadena: William Carey Library, 1997.
- Frontier Ventures. “Global Statistics.” Joshua Project, https://joshuaproject.net/people_groups/statistics
- What Missionaries Ought to Know About Burnout https://missionarycare.com/
- US Report of Findings on Missionary Retention, December 2003
- Why do Missionaries go on Furlough? https://www.dahlfred.com/
