Oordeel, beoordeling of veroordeling?
Deze keer kreeg ik een bijzondere vraag. Die vraag begon met twee bijbelverzen, dus laten we daar eens mee beginnen:
Op een dag zal Jezus Christus terugkomen. Hij is de Koning en Hij zal dan oordelen over levenden en doden. Namens God en Jezus Christus zeg ik je daarom dringend: Vertel de mensen het woord. Dring bij ze aan, of het jou nu goed uitkomt of niet. Leg de mensen uit wat ze verkeerd doen. Voed hen met veel geduld op in het geloof.
2 Timotheüs 4:1-2
Ik heb de stukken even zwart gemaakt waar het om ging in het bovenstaande vers, op naar de volgende:
En ik zag een grote witte troon en Hem die op die troon zit. De hemel en de aarde vluchtten voor Hem weg en werden nooit meer gezien. En ik zag de doden, belangrijke en gewone mensen, klein en groot, voor God staan. En er werden boeken opengedaan. En er werd nog een ander boek opengedaan: het Boek van het Leven. En de doden werden geoordeeld naar wat er in de boeken over hen stond opgeschreven. Alles wat ze hadden gedaan, stond er in. Alle doden kwamen tevoorschijn: uit de zee, uit de dood en uit het dodenrijk. Ze werden allemaal geoordeeld, iedereen naar wat hij had gedaan. En de dood en het dodenrijk werden in de zee van brandende zwavel gegooid. Dat is de tweede dood: de zee van vuur. En als iemands naam niet opgeschreven stond in het Boek van het Leven, werd hij in de zee van vuur gegooid.
Openbaring 20:11-15
Deze verzen gaan over het laatste oordeel en zoals je kunt zien komt iedereen daarvoor te staan. Maar als ik de volgende twee verzen lees, dan komt er (als ik een christen ben) geen oordeel???
Maar als je bij Jezus Christus hoort, word je niet meer veroordeeld. Want dan leef je op de manier die de Geest wil, en niet meer op de manier die je ‘ik’ wil.
Romeinen 8:1
Ik zal al hun ongehoorzaamheid vergeven. Ik zal er zelfs niet meer aan denken.
Hebreeën 8:12
En toen was de vraagsteller compleet de weg kwijt. Als laatste haalde hij nog het bekende vers uit Johannes aan:
Want God houdt zoveel van de mensen, dat Hij zijn enige Zoon aan hen heeft gegeven. Iedereen die in Hem gelooft, zal niet verloren gaan, maar zal het eeuwige leven hebben.
Johannes 3:16
Hij snapte er niets meer van. De eerste twee verzen zeggen duidelijk dat ik beoordeeld wordt, maar de volgende twee versen zeggen toch duidelijk dat dat niet zo is. Hoe dan? Als ik christen ben dan ben ik toch vrij? Dan wacht mij toch een prachtige hemel en worden mijn zonden vergeven? Hoe zit dat nu?
Die vraag is eigenlijk een hele goede vraag. Want we komen ook heel veel mensen tegen die denken dat “als ze eenmaal christen zijn geworden” er geen enkel oordeel meer zal komen. En dat klopt niet als je die versen in 2 Timotheüs 4:1-2 en Openbaring 20:11-15 hebt gelezen. Die zijn heel duidelijk: we worden allemaal geoordeeld. Niemand uitgezonderd. Klopt, ook jij lezer, christen of geen christen, maakt niets uit, ook jij wordt geoordeeld.
Hoe werkt dat dan, want die verzen lijken elkaar compleet tegen te spreken. En toch… doen ze dat niet. Laten we het proberen uit te leggen:
- Veroordeling: het zeggen dat iemand een bepaalde straf moet krijgen.
- Beoordeling: Cijfer, Evaluatie, Jurering, Keuring, Predicaat, Rapport, Weging.
Zie je het verschil al?
Op school werd je beoordeeld op wat je hebt gedaan. Daarvoor kreeg je een cijfer, een sticker, een stempel, een hoger of een lager diploma. Hoe beter jij je best deed, hoe hoger je diploma of functie later in een bedrijf en wat jij op school deed, bracht later beloningen. (salaris, hoger of lager) Dat zijn beoordelingen. Laten we er eens een voorbeeld uit de Bijbel bij pakken:
Jezus zei: “Het is hetzelfde als met een man die naar het buitenland vertrok. Voordat hij ging, riep hij zijn dienaren bij zich. Hij gaf hun een bedrag waarmee ze voor hem zaken moesten doen. Eén dienaar gaf hij 1200 goudstukken, een andere 500 goudstukken en een derde 250 goudstukken. Hij gaf ieder de hoeveelheid geld waarvan hij wist dat die dienaar daar goed mee zou kunnen omgaan. Daarna ging hij op reis.
De man die 1200 goudstukken had gekregen, ging onmiddellijk op weg om zaken te doen. Hij verdiende er 1200 goudstukken bij. De man met de 500 goudstukken verdiende er 500 bij. Maar de man die 250 goudstukken had gekregen, groef een gat in de grond en stopte er het geld van zijn heer in.
Na lange tijd kwam de heer van die dienaren terug. Hij wilde weten hoeveel ze met zijn geld voor hem verdiend hadden. De man die 1200 goudstukken had gekregen, ging naar zijn heer. Hij bracht ook de 1200 goudstukken mee die hij had bijverdiend en zei: ‘Heer, u had mij 1200 goudstukken gegeven. Kijk, ik heb er 1200 bijverdiend.’ Zijn heer zei tegen hem: ‘Goed gedaan! Je bent een goede en trouwe dienaar. Ik heb je eerst weinig gegeven. Daar ben je goed mee omgegaan. Daarom zal ik je nu véél geven. En je bent welkom op mijn feest.’
De man die de 500 goudstukken had gekregen, ging ook naar zijn heer. Hij zei: ‘Heer, u had mij 500 goudstukken gegeven. Kijk, ik heb er 500 bijverdiend.’ Zijn heer zei tegen hem: ‘Goed gedaan! Je bent een goede en trouwe dienaar. Ik heb je eerst weinig gegeven. Daar ben je goed mee omgegaan. Daarom zal ik je nu véél geven. En je bent welkom op mijn feest.’
Mattheüs 25:14-23
Dat is een mooi voorbeeld van beoordelen. Wat heb jij gedaan met de talenten die God jou heeft gegeven en was dat het maximale? God geeft jou een soort van “cijfer” en afhankelijk van die beoordeling krijg je de beloning. Heb je meer gedaan, dan is ook de beloning meer. Heb je minder gedaan, dan krijg je minder. Niet iedereen krijgt dezelfde beloning na die beoordeling. Als dat “cijfer” eenmaal gegeven is, kan dat ook niet meer wijzigen. Je hebt de kans gehad, dit is de beoordeling.
En dat is iets om even goed over na te denken vandaag… hoe ben jij omgegaan met de talenten die God jou heeft gegeven? Je wordt daar namelijk wel op beoordeeld. Timotheüs 4:1-2 en Openbaring 20:11-15 zijn er duidelijk genoeg over, iedereen krijgt die vorm van beoordeling. En dat is een hele serieuze zaak. Als we denken “och, ik ben al blij als ik binnen ben in de hemel en de rest maakt mij niets meer uit”, dan hebben we het toch echt verkeerd. Nogmaals dat en ene vers uit Timoteus:
Op een dag zal Jezus Christus terugkomen. Hij is de Koning en Hij zal dan oordelen over levenden en doden. Namens God en Jezus Christus zeg ik je daarom dringend: Vertel de mensen het woord. Dring bij ze aan, of het jou nu goed uitkomt of niet. Leg de mensen uit wat ze verkeerd doen. Voed hen met veel geduld op in het geloof.
2 Timotheüs 4:1-2
Iets wat ook opvalt, is dat dit over het volgende gaat: “Voed hen met veel geduld op in het geloof.” Dit gaat dus niet alleen over “mensen bekeren”, dit gaat ook over het uitleggen aan mensen die al christen zijn. Opvoeden: Een soort van leraar zijn en leerling zijn. Hoe je bent gegroeid in je geloof en hoe je anderen hebt laten opvoeden in het geloof, wordt allemaal beoordeeld. De schrijver snapt dat er consequenties aan vast zitten voor het niet goed gebruiken van je talenten.
En nogmaals, afhankelijk van dat “cijfer” komt daar een beloning uit. Als het niets uitmaakt wat die beloning is, dan had de schrijver er niet zo’n punt van gemaakt, want in dit stuk gaat het (zowel de leraar, als de leerlingen) ook over christenen die allemaal wel de hemel in komen. Die beloning, weging, becijfering is niet wat we mogen onderschatten. Maar eerlijk gezegd… ben ik bang dat die beoordeling bij veel christenen niet echt belangrijk wordt gevonden.. als ze al snappen dat die er komt… en dat heeft enorme consequenties. Hoe die beloning er precies uit gaat zien weten we niet, maar dat die van groot belang is voor God is meer dan duidelijk. Ook zien we in meerdere verzen in de Bijbel dat die beloning niet zomaar voor iedereen gelijk is… je wordt dus echt beoordeeld op wat je gedaan hebt en het is niet een “iedereen krijgt hetzelfde”. Iedereen krijgt zijn eigen talenten voor zijn eigen taak, en eenieder krijgt de beloning voor wat zij daarmee gedaan hebben:
De planter en de verzorger kunnen niet zonder elkaar. Zij krijgen allebei de beloning die hun toekomt, afhankelijk van het werk dat zij deden.
1 Corinthiërs 3:8
En nu verder naar veroordelen. Veroordelen gaat over straf krijgen. Niet over beloning, maar over straf. In het vervolg van dat verhaal van die goudstukken zie je ook veroordeling. Als je niets hebt gedaan met wat jou aangeboden is, als je het dus “in de grond stopt” en er verder niets mee doet, ondanks dat je er iets mee kon, of nog erger, in dit het voorbeeld van die talenten zie je zelfs dat de “gever” ook nog eens werd uitgemaakt voor een “hard mens”, dan komt er een veroordeling:
Toen kwam ook de man die maar 250 goudstukken had gekregen. Hij zei: ‘Heer, ik wist dat u een hard mens bent. U maait waar u niet heeft gezaaid en u verzamelt op plaatsen waar u niets heeft uitgestrooid. Omdat ik bang voor u was, heb ik uw 250 goudstukken in de grond gestopt. Hier zijn ze weer.’ Zijn heer zei tegen hem: ‘Je bent een slechte en luie dienaar! Je zegt dat ik maai waar ik niet heb gezaaid, en dat ik verzamel waar ik niet heb uitgestrooid. Dan had je mijn geld naar de bank moeten brengen. Dan had ik het bij mijn terugkomst met rente van de bank kunnen halen! Neem hem de 250 goudstukken af. Geef ze aan hem die 2400 goudstukken heeft.’
Want aan iedereen die heeft, zal meer gegeven worden, en hij zal meer dan genoeg hebben. Maar van wie niet heeft, zal afgenomen worden wat hij heeft. En de heer zei: ‘En gooi die nutteloze dienaar in de donkerste kerker. Daar zal hij huilen en met zijn tanden knarsen van spijt.’ “
Mattheüs 25:24-30
In die gelijkenis zie je dus een beoordeling (voor de mensen die de boodschap wel hadden aangenomen er er iets mee hebben gedaan) en een veroordeling voor de mensen die het wel hebben gehoord, maar er niets mee hebben gedaan. En de plek waar je heen gaat na de veroordeling is de hel.
Nu is bovenstaand een vergelijking waar nog veel meer uit te halen is, maar de hel waarin (in onder andere) openbaringen 20 wordt gesproken is een echt ding. We weten dat de hel een eeuwige plek is (Matteüs 25:41), een fysieke plek is (Matteüs 10:28) en een gruwelijke (Marcus 9:43) plaats is waar degenen die gezondigd hebben (Romeinen 3:23) naartoe gaan.
En de dood en het dodenrijk werden in de zee van brandende zwavel gegooid. Dat is de tweede dood: de zee van vuur. En als iemands naam niet opgeschreven stond in het Boek van het Leven, werd hij in de zee van vuur gegooid.
Openbaring 20:14-15
Een zee van vuur. En dat klinkt al helemaal niet goed! Hoe die zee van vuur er precies uitziet laten we even liggen, maar het idee is wel helder en daar is geen ontkomen aan. Of toch wel….. ?
En dan gaan we terug naar het vers uit Johannes 3:16
Want God houdt zoveel van de mensen, dat Hij zijn enige Zoon aan hen heeft gegeven. Iedereen die in Hem gelooft, zal niet verloren gaan, maar zal het eeuwige leven hebben.
Johannes 3:16
Als je gelooft dat Jezus voor jou zonden gestorven is, zal er geen veroordeling zijn, maar beoordeling. Een beoordeling die leidt tot een beloning. En dat is nogal een verschil. Het ene leidt tot een positieve beloning, de andere keuze tot een zee van vuur.
En dat is het verschil tussen veroordeling en beoordeling. Maar zoals gezegd, die beoordeling krijgen we allemaal en dat is iets om iedere dag, ook al christen, over na te denken. Die beoordeling heeft ook voor jou als lezer, consequenties. En ook die zijn voor eeuwig.
Wat heb jij vandaag gedaan met de talenten die jij hebt gekregen? Was dat voldoende denk je?
