Zondagschool / Kindernevendienst. Doen we dat wel eerlijk en goed?

Leestijd / Lesezeit / Reading time: 7 min

Vroeger, toen ik nog jong was, ging ik natuurlijk naar de zondagschool / kindernevendienst. Het doel van die kinderdiensten is niets mis mee:

Tijdens de kindernevendienst wordt vaak een Bijbelverhaal verteld, soms met knutselwerkjes, liedjes of andere creatieve verwerkingen. Het doel is om kinderen te helpen de Bijbelse boodschap beter te begrijpen en erover na te denken op een manier die bij hun leeftijd past.

Ook ging ik zelf, door de week, ook nog naar een soort van zondagschool waar er ook verhalen werden verteld uit de Bijbel (en je ging er ook knutselen!) en ik vond die verhalen altijd superspannend, keek er altijd naar uit. Er was altijd wel een “flanelbord” (voor de jongeren onder ons: een grote plaat waar plaatjes over het verhaal op werden geplakt. Tegenwoordig zouden we plaatjes op een beamer projecteren) met de meest mooie platen over dat verhaal.

Maar hoe ouder ik word…. hoe meer ik de verhalen van toen moet afleren, want op korte termijn waren ze prachtig, maar op lange termijn hielpen ze mij niet. In tegendeel: wat heeft het een ellende gebracht.

Laat ik het zo proberen uit te leggen, het verhaal van de zondagschool (ik zal wat plaatjes toevoegen) ging dan ongeveer zo:

En door de manier waarop het verhaal werd verteld en de plaatjes die ze lieten zien, was dit mijn kinderbeeld van Paulus en Silas in de gevangenis: (verhaal gaat verder onder het plaatje)

Prachtig verhaal!

Tot ik zelf op het schoolplein in elkaar werd getikt omdat ik mijn “vriendjes” vertelde over Jezus. Mijn “gevangenis” was niet leuk, mijn “gevangenis” ging niet open, mijn “gevangenis” deed echt pijn. Het echte plaatje zag er niet zo uit als op de zondagschool, maar was echt anders. Het is niet leuk in die “gevangenis”…. En ik was niet zo blij als Paulus en Silas en zingen en er blij mee zijn? Echt niet! Dus ik was een slechte christen en mijn geloof was dus niet zo goed als dat hun. (punt)

Tijd om eens wat verzen erbij te pakken zoals het echt in de Bijbel staat:

Op één van de keren dat we naar de gebedsplaats gingen, kwamen we een slavin tegen in wie een waarzeggende geest zat. Haar eigenaars verdienden veel geld met haar waarzeggerij. Ze liep Paulus en ons achterna en riep aldoor: “Deze mensen zijn dienaren van de Allerhoogste God. Zij wijzen ons hoe we gered kunnen worden.” Dat deed ze dagenlang. Toen werd Paulus boos en zei tegen de geest: “Ik beveel je in de naam van Jezus Christus om uit deze vrouw weg te gaan.” En de geest ging onmiddellijk uit haar weg.

Haar eigenaars merkten dat ze geen geld meer met haar konden verdienen. Daarom grepen ze Paulus en Silas. Ze sleepten hen naar de markt, naar de bestuurders van de stad. Daar zeiden ze: “Deze mannen brengen onze stad in rep en roer. Want zij zijn Joden en leren aan de mensen dingen die wij als Romeinen niet mogen doen.” Ook andere mensen stookten de bestuurders op. Die scheurden Paulus en Silas toen de kleren van het lijf en gaven hen zweepslagen. Nadat ze hen flink geslagen hadden, gooiden ze hen in de gevangenis. Ze zeiden tegen de bewaker dat hij hen goed moest bewaken. Daarom zette hij hen gevangen in de binnenste kerker en maakte hun voeten vast in een blok. Maar toen het ongeveer middernacht was, baden Paulus en Silas en zongen ze lofliederen om God te prijzen. De andere gevangenen luisterden naar hen.

Plotseling was er een zware aardbeving. De hele gevangenis schudde. Alle deuren gingen open en de boeien van de gevangenen raakten los. De bewaker schrok wakker uit zijn slaap. Hij zag de deuren van de gevangenis openstaan. Hij greep zijn zwaard om zichzelf te doden, want hij dacht dat alle gevangenen waren ontsnapt. Maar Paulus riep luid: “Doe jezelf geen kwaad, want we zijn allemaal nog hier!” De bewaker liet licht brengen. Hij sprong naar binnen en liet zich bevend voor Paulus en Silas op zijn knieën vallen. Toen bracht hij hen naar buiten en zei: “Heren, wat moet ik doen om gered te worden?” Paulus antwoordde: “Geloof in de Heer Jezus. Dan zul je worden gered, met iedereen die in je huis woont.” En ze vertelden hem en alle mensen die in zijn huis woonden over de Heer. En ook al was het nog nacht, toch nam hij hen onmiddellijk mee om hun wonden schoon te wassen. En hij liet zich dopen, samen met alle andere mensen die in zijn huis woonden. Daarna bracht hij hen naar zijn huis. Daar liet hij een maaltijd voor hen klaarmaken. Hij was heel erg blij dat hij en iedereen in zijn huis in God waren gaan geloven. (Handelingen 16:16-34)

Meegesleept naar het plein, publiek te schande gezet, flink geslagen, de kleren van het lijf gerukt, zweepslagen? Wow! Als ik dat lees, dan denk ik nu niet meer dat Paulus en Silas een feestje hebben gehad in de gevangenis. En ze hadden ook geen raam, want ze werden niet zomaar in een cel gegooid, nee, ze werden in de binnenste kerker gegooid, waar geen licht was. Wat denk jij als je dat verhaal zo leest wat letterlijk in de Bijbel staat? Klinkt dat nog steeds als dat zondagsschoolverhaal?

Begin je het verschil te zien tussen wat mij verteld is, wat er in mijn hoofd “geplant” is, en hoe het echte verhaal is? Als ik dat zo lees, dan lees ik zeker dat Paulus en Silas lofliederen zongen om God te prijzen, maar uit volle borst alsof het bekant niets is??

Ja, ze werden gered uit de gevangenis, maar geslagen zijn ze, die zweepslagen zijn er, de wonden waren er. En het verhaal gaat niet erom dat God je altijd letterlijk redt als je letterlijk in de gevangenis zit. Dat is een sprookje. De Bijbel zelf vermeldt niet expliciet hoe Paulus is gestorven, maar volgens christelijke overlevering werd hij rond het jaar 64-67 na Christus in Rome onthoofd tijdens de christenvervolging onder keizer Nero. Klinkt dat als “God redt je altijd als je Hem prijs”?

Waarom gaat het verhaal dan wel? Dit verhaal moedigt gelovigen aan om in moeilijke tijden op God te vertrouwen en te blijven bidden en loven, want God is bij hen en kan zelfs uit het lijden iets goeds voortbrengen. Door het lijden kwam God Zijn plan tot vervulling.

Paulus en Silas vonden, in alle ellende, met hun wonden, in de diepste kerker (wat zal het daar gestonken hebben) rust in God, want ze vertrouwden God Zijn plan, wat er ook gebeurde met hun en hoe het ook af zou lopen. En in die rust / door die Goddelijke rust, konden ze God aanroepen met lofprijzing en gebed. Dat is nog veel en veel meer dan het zondagsschoolverhaal! Daar zit nog VEEL meer diepte in… en dat werkelijke verhaal klopt ook nog vandaag.

Het sprookjesverhaal, hoe goed bedoeld ook door de vrijwilligers van toen, is een verhaal wat we op de één of andere manier best wel vaak terugzien bij onze cliënten waar het niet goed mee gaat:

• God zou mij toch redden? Dat staat toch in de Bijbel?
• God zal alles toch goed maken voor mij als ik in Hem geloof? Dat is mij verteld. Toch?
• Ik geloof heel veel, maar is mijn geloof dan niet groot genoeg nu? Waarom helpt God mij niet?
• Met God komt alles goed staat in de Bijbel, maar ik zit in de gevangenis. Of de Bijbel is niet waar, of ik ben een slechte christen die niet goed genoeg geloofd.

Zie je waar het fout gaat? Ergens proberen we soms verhalen veel te veel te versimpelen. Op te leuken zelfs. Want over lijden, sterven, zonde, straf, dood, willen we het niet hebben… al helemaal niet met die kinderzieltjes. En dus vertellen we…. sprookjes?

We denken als mens dat we het met het “opleuken” beter maken en dat we dan meer mensen bereiken met het goede nieuws. Meer mensen ga je er zeker mee bereiken, maar het “nieuws” wat je werkelijk brengt… is allesbehalve goed. Op korte termijn trek je volle zalen, op lange termijn (als we niet HEEL goed oppassen) creëren we “lauwe christenen”, die hun huis bouwen op zand, melk drinken, geen vast voedsel kunnen verdragen, en in het ergste geval geloven in een vals verhaal over een valse god, en daarmee ook valse christenen zijn… zonder dat ze het zelf doorhebben. En als de storm, de gevangenis, de zweep, komt… zakt alles als een kaartenhuis in elkaar en RENNEN mensen weg van die god die zijn beloftes niet na kwam???

Ik denk dat het tijd wordt om daar als christenen eens verder over na te denken. Hoe brengen we het echte Goede Nieuws in een zondagschool, kindernevendienst, evangelisatieactie, in een persoonlijk gesprek? Klopt het wel wat we doen? Want zoals het nu gaat…

We zien in onze praktijk heel veel slachtoffers, door goedbedoelde verhaaltjes met mooie plaatjes, die een nachtmerrie creëren op lange termijn… voor eeuwig… we zien de slachtoffers iedere dag…. Ergens gaat het te vaak heel erg fout. 🙁

Het echte verhaal uit de Bijbel is een prachtig verhaal van vertrouwen op God, van God Zijn plan (ondanks dat we dat plan niet altijd snappen). Zullen we dat verhaal in het vervolg vertellen?

(Copyright plaatjes: Boettcher+Trinklein TV Inc en Lars-Goran Ronnberg, via FreeBibleImages.org)