Zat / zit jij in het verzet? #verbazing
Vandaag is het 5 Mei in Nederland: Bevrijdingsdag. De dag waarop het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland wordt herdacht. Op 5 mei 1945 capituleerden de Duitse troepen in Nederland, waarmee de bevrijding een feit werd. Hoera!
Een vriend van ons las laatst het boek “Angels of the Resistance” (Engelen van het Verzet) wat was het verzet in Nederland goed!
Er was alleen een klein probleempje bij dat beeld… Klaar voor de bittere waarheid?

Schattingen suggereren dat zo’n 2 tot 3 procent van de Nederlandse bevolking actief betrokken was bij het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit omvat mensen die op verschillende manieren hebben bijgedragen, zoals het verspreiden van illegale kranten, onderduikers helpen, sabotage plegen of betrokken zijn bij gewapend verzet. Aan het einde van de oorlog liep dat op tot zo’n 5%.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland werd geschat dat ongeveer 10 tot 15 procent van de verzetsmensen werd opgepakt door de Duitse bezetter. (ongeveer 3.000 tot 5.000) Van de gearresteerden werd een aanzienlijk aantal gevangen gezet, gefusilleerd of naar concentratiekampen gestuurd.
Naar schatting rond de 10 tot 15 procent, ondersteunde het verzet passief, bijvoorbeeld door verzetslieden te verbergen of hen voedsel te geven, zonder actief deel te nemen aan verzetsactiviteiten.
2 tot 3 procent. Kan het erger? Ja:
Gemiddeld was ongeveer 5% van de Nederlanders actief voor de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit percentage omvat mensen die zich aansloten bij de Waffen-SS en andere collaborerende groepen. Ongeveer 80 tot 85 procent van de Nederlandse bevolking paste zich aan en leefde naar de regels van de bezetter, deels uit angst, opportunisme, of de wens om te overleven zonder op te vallen. Dit betekende meestal dat men zich neutraal opstelde en geen weerstand bood, wat indirect de Duitse overheersing in stand hielp houden.
Maar 2 tot 3% van de Nederlanders zat actief in het verzet?! En er waren dus meer Nederlanders (5%) actief voor de Nazi’s dan dat er in het verzet zaten? Wat?! Dat heb ik niet geleerd op school! (wees gerust, we zetten de bronnen onderin het artikeltje, dan kun je het ook zelf uitpluizen)
Dat is iets wat we niet willen / kunnen geloven?! En als we dat vandaag zeggen in het land waar wij nu wonen (Duitsland) snappen ze er ook niets van. Want het beeld dat “we” hebben gekregen uit de “geschiedenis” boekjes klopt dus veelal niet. Waren wij, Nederlanders, echt beter? Want, let op…
Het percentage Duitsers dat actief was in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog is moeilijk precies vast te stellen, maar schattingen wijzen erop dat het aantal mensen dat daadwerkelijk betrokken was bij verzetsactiviteiten relatief klein was. Historici schatten dat slechts een klein percentage van de Duitse bevolking actief verzet heeft gepleegd, mogelijk tussen de 1% en 5%
Waren “wij” dus echt beter? Spannende vraag. We geloven vaak iets wat totaal niet klopt, maar wat wel lekker voelt. Iets wat ons verteld is, met goede gevoelens, maar met een beetje onderzoek.. komt er iets anders uit dan “Iedereen zat in het verzet, snuf de Hond won altijd!” De waarheid was en is anders…
Om die reden “drammen” we er altijd op dat mensen niet zomaar klakkeloos geloven wat er gezegd wordt. Onderzoek, graaf, en daarna komt het belangrijkste: doe dan ook iets met de uitkomst van je onderzoek. Want nu even naar de dag van vandaag… met al het onrecht in de wereld… wat doe jij actief(!) tegen al dat onrecht vandaag? Wow! Dat is een meer dan spannende vraag.. Hoor jij bij die 1, 2 of 3%…. of… ?
5 Mei… Voor mij is het meer dan verbazing. Niet alleen om wat er in de Tweede Wereldoorlog gebeurd is, maar ook vooral om wat er toen niet gebeurde. En nog steeds niet gebeurt. Wat hebben we er echt van geleerd?
Iets om ook vandaag eens heel erg stil bij te staan en eens te denken aan die 1, 2 of 3 procent die wel wat deed…. en nu doet.
Bronnen:
- https://www.historischnieuwsblad.nl/vechten-voor-de-vijand-nederlanders-bij-de-waffen-ss/
- https://eenvandaag.avrotros.nl/item/er-waren-24-nederlandse-bewakers-in-auschwitz-onder-wie-de-vader-van-ernst-het-heeft-hem-zijn-hele-leven-achtervolgd/
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_verzet_in_de_Tweede_Wereldoorlog
- https://neerlandschverzetsmonument.nl/statistieken
- https://www.niod.nl/publicaties/het-koninkrijk-der-nederlanden-in-de-tweede-wereldoorlog